Hussain Niyaz, Noonu Lhohi

މިނިކޮއި، މަލިކު ނުވަތަ  ލަކްސަދީބަކީ ރާއްޖޭގެ ރަށްތަކާއި އުފެދިފައިވާ ގޮތުން އެއްގޮތް މާޒީގައި ދިވެހިންނާއި ވަރަށްބޮޑަށް ގުޅިފައިވާ ބައެކެވެ. ތުރާކުނާއި 125 ކިލޯމީޓަރ ގާތުގައި އޮންނަ މަލިކުގެ މީހުންނަކީ މިހާރުވެސް ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަދަށްކާބައެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއާއި އެއްގޮތްކަމެއް ހުންނަ މަލިކުގެ މީހުންގެ ދިރިއުޅުމާއި

ދިވެހި ބަސް ބޭނުންކުރެވެމުންއައި ނަމަވެސް މަލިކަކީ އިންޑިއާގެ ރަށެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އިންޑިއާގެ ނުފޫޒުގަދަވެ ދިވެހި ބަހައް މާބޮޑު އަހަންމިއްޔަތުކަމެއް މީގެކުރިން މަލިކުގައި ދެވިފައި ނުވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އިންޑިއާގެ ގޯވާއިން އެތަނުގައި ބޭނުންކުރަމުންއައި ބަހެއް އުވިދިއުމުން ޔުނެސްކޯއިން ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރުމުގެ ފަހުން މަލިކުގެ ބަހާއި މެދު އިންޑިއާ ސަރުކާރުން ވަނީ ސަމާލުކަން ދޭންފަށާފައެވެ. މީގެ ކުރިން މަތީ ގްރޭޑްތަކުގައި ދިވެހި ބަސް ކިޔަވައި ދެމުން އައިސްފައި ނުވާއިރު ދިވެހި ބަހުން ކިޔާނެ މާ ގިނަ ފޮތްތަކެއްވެސް މަލިކުގައި ނުހުރެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފަހުން މަލިކުގެ ބައެއް ފަރާތްތަކުގެ ބުރަމަސައްކަތުން މަލިކުގައި ދިވެހި ބަހުގެ ފޮތްތައް ފެންނަން ހުންނަފަދަ ލައިބްރަރީއެއްވެސް އެޅުމުގެ މަސައްކަތްކުރާކަން މަލިކުގެ ބައެއް ފަރާތްތަކުގެ ކިބައިން އެގުނެވެ. އަދި މަލިކުގެ މީހުންނަކީ މިހާރުވެސް ދިވެހި ބަހުން ލިޔެ ކިޔާ އުޅޭ ބައެކެވެ. ދިވެހި ބަހުން މިހާރު ބޭނުންކުރާ ދިވެހި ފޮންޓްތައް ކަމަށްވާ ފަރުމާ، ފަސޭހަ ފަދަ ފޮންޓްތައްވެސް އަންނަނީ އެބައި މީހުން ބޭނުންކުރަމުންނެވެ.

މަލިކުގެ މީހުންނަކީ ދިވެހި ބަހުގައި މާޒީގައި ވަރަށްކުރިއަރާފައިވާ ބައެކެވެ. މިކަމުގެ ހެކިތައް މިހާރުވެސް ފެންނާ އެބަހުއްޓެވެ. މިގޮތުން މަލިކުގައި އުޅުއްވި ހުސައިން މަނިކުފާނަކީ ދިވެހި ބަހުން ކީރިތި ގުރުޢާން ތަރުޖަމާކުރެއްވި ބޭފުޅެކެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ ދިވެހިރާއްޖެއާއި އާއިލީގޮތުން ގުޅިފައިވާ ހުސައިން މަނިކުފާނު ބައެއް ހަދީސްފޮތްތައްވެސް ދިވެހި ބަހައް ތަރުޖަމާކުރެއްވިކަމަށް ބުނެވެއެވެ.

މަލިކު އަތޮޅަށް ވަންނަން ދެ ކަނޑުއޮޅިއެއްވެއެވެ. އެއީ އުތުރު ފާރާތުން ވަނުމަށް ސާލު މަގު އަދި އިރި އުތުރަށް ވަންނަން ކަނޑިންމަ މަގެވެ. އަދި އެހެން ސަރަހައްދުތައް ވަނީ މުރަކައިގެ ފަރުތަކުން ވަރަށްބޮޑަށް ބެދިފައެވެ. ހަމަ އެހެންމެ އިހަވަންދިއްޕޮޅާއި މަލިކާއި ދޭތެރޭގެ މަލިކު ކަނޑު ކިޔާ ކަނޑެއް އޮވެއެވެ. މި ކަނޑަށް ފަރަންސޭސި ބަހުން އެބައި މީހުންގެ ޗާރޓްތަކުގައި ދީފައިވާ ނަމަކީ ކޮރަންޓް ޑި މަލިކަޓްއެވެ